UB Leiden

Aus Ärztebriefe
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Keyword Suche nur online begonnen

Allgemeine Informationen

https://www.bibliotheek.universiteitleiden.nl/

Universiteitsbibliotheek (Centrale bibliotheek en Geesteswetenschappen)

Bezoekadres:

Witte Singel 27

2311 BG Leiden

Vom Bahnhof aus gut zu laufen. Kleines Café in der UB, (ziemlich schlechte) Cafeteria auf der anderen Seite des Kanals im Uni-Gebäude, schönes, aber teures Café wenige Meter weiter im Hortus botanicus).


Jahreskarte (muß man nehmen) 30 Euro. Sie ermöglicht vor Ort auch Recherchen im CEN - aber nur vor Ort.


Ablichtungen extrem teuer, aber man darf unbegrenzt selbst fotografieren

Sichtungen

Stolberg August 2014 und Februar 2015, nach früheren Besuchen: Wepfer-Nachlaß (BPL 249, fasz. 1-46; händisch bestellen über Seite mit der einfachen Suchmaske - Special collections - request materials) und Wepfer-Briefsammlung (gleiche Signatur, BPL 249, direkt online bestellbar alphabetisch nach Namen geordnet)

Umfangreiche Ablichtungen zum Briefbestand gemacht, aber trotzdem nur kleinen Teil der vorhandenen Briefe im Februar 2015 Werkvertrag mit Kolleginnen an Naturalis vereinbart, die die Briefe der Briefsammlung für uns ablichten werden


Zukünftige Besuche (von Stolberg geplant - bitte also ggf. Rücksprache halten):

  • Briefe, die über den CEN-Katalog in Leiden identifizierbar sind, bestellen; Liste der Briefe im CEN, in denen Sender oder Empfänger als Medicus geführt werden, bei MS
  • in der UB Leiden liegt insbesondere der Bestand FAC UB: es handelt sich dabei, gemäß erster Sondierung um Weiß-auf-Schwarz Fotos, großformatig (also lesbar, aber vermutlich schwierig abzufotografieren) von Briefen, die ein Medizinhistoriker wohl in der ersten *Hälfte des 20. Jahrhunderts gezielt von Ärztebriefen angefertigt hat, zt mit Transkriptionen der Briefe sowie mit holländischen Übersetzungen der Briefe. FAC UB 35 enthält konkret Ärztebriefe aus der Rhedingerschen Briefsammlung in Breslau. Möglicherweise sind diese Photos, angesichts der Überlieferung der Rhedingerschen-Briefsammlung in manchen Fällen der einzige Zugang
  • Einzelarchivalien des Wepfer-Nachlasses (Nr 1-46) weiter durchgehen; dort finden sich immer wieder weitere, nicht in die Wepfer-Briefsammlung und nicht in CEN übernommene Briefen;


  • Nr. 5-8 des Wepfernachlasses: Briefzusammenfassungen durch Wepfer, Tausende von Briefen – sinnvoll für Adis, als bereits von Wepfer erarbeitete Kurzregesten? Vereinzelt finden sich weitere - evtl. die gleichen Briefe betreffende Zusammenfassungen von Briefen, die Wepfer in einem bestimmten Monat erhalten hat, in den anderen Nummern

Ablichtungen Durchsicht und - soweit Briefe vorhanden - Ablichtungen gefertigt von/aus den Faszikeln: 3, 4, 5, 9, 10, 12, 13, 14, 32, 38, 44, 45, 46

Briefmappen: Bach-Bendl(Reihenfolge im Ordner beim fotografieren an einer Stelle durcheinander, letzte Fotos gehören in die Mitte, aufgrund von alphabetischer Anordnung aber leicht erkennbar)

Brechtfeld-Brugbacher

Danel-Egermeyr

Faber –Flunzer (incl. Faber und Fabritius)

Haas-Harder (u.a. Härlin - vgl. Krakau)

Hochreutner – Hy

Klamer-Kuoff

Lacroix-Luteus

nur durchgesehen, aber noch keine Fotos gemacht: Obergfellin- Puill

Sailer-Scherb

Welz-Wildermuth

Recherche

Literatur zum Archiv

  • Digitaler brievenscatalogus: http://bibliotheek.leidenuniv.nl/bijzondere-collecties/handschriftenarchievenbrieven/deelcollecties-whs-brieven.html
  • durchgesehen: BPL 885, BPL 1886, BPL 1961, BPL 3100, PAP 2, VUL 101, LTK 1004, LTK 2175 --U schlegelmilch 14:22, 3. Mär. 2011 (UTC)
  • Alle Briefbände sind mit ihren Schreibern und Empfängern verzeichnet in Geel, Jacob: Catalogus librorum manuscriptorum qui inde ab anno 1741 Bibliothecae Lugduno Batavae accesserunt, Lugduni Batavorum 1852, 256 ff. - Danach sind auszuschließen:
    • BUR F 4; F 10; F 12; F 13; Q 14, Q 15a-i; Q 16; Q 17; Q 18; Q 19; Q 20; Q 22; Q 23; Q 24; Q 25; Q 26; Q 27; Q 28; Q 29
    • XVIII.10.A (alte Sign.; jetzt wohl BPL); XVIII.191.AK; XVIII.242 (18. Jh.); XVIII.244 (18. Jh.);
    • PAP 1a (nur Clusius und B. Paludanus); 1b (nur 1x an Paludanus; 1x Julius Echter an Adriaan van der Burch); 8; 13
    • MAR 2; 4;

Digital zu prüfen:

    • PAP 15; Gron. 55 (J. F. Gronovius ad diversos); PAP 6 (Diversi ad Gruterum); BUR F 5 und 6 (div. an N. Heinsius); BUR F 6b (bisher nur 1x Conring = DS 45811); BUR F 7 (Italici ad Heinsium; viell. auch Rode?); BUR F 9 (div. ad Heinsium); MAR 3 (bish. nur 3 aufgen.);

Einschlägig:

    • PAP 1c (1x Moritz von Hessen an B. Paludanus)
    • PAP 2 - 1x Camerarius an Paludanus, 1x Lud. Camerarius an dens., 2x Conring an C. Barlaeus, 1x Crato an Clusius, 1x Crato an Abraham zu Dohna, 1x Nicolaus Fontanus an Benedict a Castro, 2x John Johnston (welcher?) an Franciscus Junius, 1x Leunclavius an Camerarius, 1x Paludanus an einen Fürsten (Moritz?), 1x Caspar Peucer an Joachim von Brandenburg, 1x Rüdinger an Camerarius, 2x Schröter an Clusius, 1x Smetius an F. Iunius, 2x Zacutus an C. Barlaeus
    • PAP 3 - u.a. Jakob Zwinger an Gruter (Dig. vh., nicht in adis)
    • BUR F 6a - nur 2x Nik. Witte (DS 40421)
    • HUG 37 - Briefe an Constantijn Huygens, nach Ed. vollst. aufgenommen
    • PAP 7 - Div. ad Salmasium, bish. nur 1x Conring aufgen. (DS 45228); mglw. Reinesius enth.
    • BUR F 8 - u.a. Rode <> Heinsius
    • XVIII.246 = BPL 246 - 2x Bontekoe; 1x Jo. Camerarius II; 1x Crato; 1x Jungermann (welcher?); 2x K. Rittershausen;

Öffnungszeiten

Mo-Fr 9-17.30

Bestände

Ms. Voss. Lat.

BPL

Erschließungsstand (aus der online publizierten Beschreibung "Collectie Bibliotheca Publica Latina" von André Bouwman, 2007): "De bibliotheekcatalogus van 1716 beschrijft BPL 1-207. De aanwinsten sinds 1716 zijn opgenomen in Geel (1852): ca. 280 nummers, waarvan het grootste deel geplaatst is tussen de oude reeks 1-270 (vandaar 191 A, 191 B etc.); de overige nummers beslaan BPL 208-250. - De Latijnse handschriften, vooral met en over klassieke teksten of over onderwerpen uit de antieke oudheid (t/m BPL 2012) zijn middels een aparte catalogus ontsloten door Molhuysen (1912). J.P. Gumbert beschrijft de middeleeuwse handschriften in een deel te verschijnen in zijn reeks Illustrated Inventory of Medieval Manuscripts. - De Catalogus Compendiarius (1932) geeft een beknopt overzicht van BPL 1-2267. Deel 44 van de Catalogus Bibliotheca Academiae Lugduno-Batavae beschrijft BPL 2268-2367 G." Kataloge zu BPL:

  • Geel, J., Catalogus librorum manuscriptorum qui inde ab 1741 Bibliothecae Lugduno Batavae accesserunt. Lugd. Batav. 1852.
  • Molhuysen, P.C., Codices Bibliothecae Publicae Latini. Lugd. Batav. 1912. (Codices manuscripti, 3).
  • Catalogus compendiarius continens codices omnes manuscriptos qui in Bibliotheca Academiae Lugduno-Batavae asservantur, pars 1 (Leiden 1932), XXII. – [Een supplement verscheen als: 'Aanwinsten van de handschriftenverzameling der Bibliotheca Publica Latina sedert het verschijnen van de catalogi XIV (1932) en XXII (1934)', in: Catalogus Bibliotheca Academiae Lugduno-Batavae, dl. 44 (Leiden 1938), p. 141-145.]
  • Senguerdius, W. [e.a.], Catalogus librorum tam impressorum tam manuscriptorum Bibliothecae Publicae Universitatis Lugduno-Batavae. Leiden 1716, p. 324-333.

Einzelne Signaturen:

  • BPL 249 und BPL 853: Nachlass Johann Jakob Wepfer; 48 Hss. Eichenberger 1969, 124-127; (die Briefsammlung ist gesondert von den 46 Hss. und im Katalog verzeichnet - im Gegensatz zu den Briefen, die sich noch den den 46 Faszikeln/Hss. finden, M.St.); Über den normalen Leidener OPAC ist mit der Signatur "BPL 249" (Suche mit Anführungszeichen!) eine vollständige Trefferliste von 693 Briefen zu bekommen; wie damit umgehen? [viele Briefe zu klinischen Fällen, am besten wohl für Kurzregesten geeignet] (BPL 853 ist lt. Leidener OPAC nur der Catalogus Bibliothecae Wepferianae).
  • ms. BPL 2724a - publ. als C. Clusius, Lettere a Caccini, Firenze 1939

MAR

Collection Prosper Marchand

Allgemeine Hinweise zu den Briefsammlungen

  • "According to a rough estimate the Western manuscripts collections and (private) archives contain some 500.000 letters. Sixty per cent have been catalogued. Since the mid-1980s a national automated letter catalogue has been used in the Netherlands: Catalogus Epistularum Neerlandicarum (CEN). Since 2003 the records of the Leiden materials have also been available in our local Catalogue. The letters kept in the University Archives have not been accessed; the same holds for the letters kept in the Oriental Collections." (Homepage UB Leiden)
  • "Single letters are bought by the library on a regular basis, or received as a gift. These acquisitions have been (and still are) placed under collective shelfmarks; for the library: BPL 885 (until 11.1906), BPL 1886 (until 1.1.1985), BPL 3100 (since 1.1.1985); for the loan collection of the Maatschappij der Nederlandse Letterkunde: LTK 1004 (until 1.1.1985), LTK 2175 (since 1.1.1985). They have been processed in the letter catalogue." (Homepage UB Leiden)
  • der Briefkatalog der UB erlaubt eine Suche nach der Profession von Schreibern und Empfängern - Suche nach "medicus" fördert noch zahlreiche Briefe zutage)


Briefe

 SignaturBearbeitungsvermerk
A. M. Zhuli an Johann Konrad Wepfer (1)BPL 249unbearbeitet
Abraham Zacutus an Caspar Barlaeus (1)BPL 885Ausländischer Ärztebrief
Abraham Zacutus an Caspar Barlaeus (2)PAP 2Ausländischer Ärztebrief
Andreas Cnöffel an David Leleu de Wilhem (1)BPL 293: Aunbearbeitet
Bartolomeo Guarinoni an Johannes Crato von Krafftheim (1)FAC UB A 35 olim BPL 2596 28unbearbeitet
Bernhard Rottendorf an Isaac Vossius (1)BUR F 11unbearbeitet
Bernhard Rottendorf an Nicolaas Heinsius (1)BUR F 9unbearbeitet
Bonaventura Vulcanius an Joachim Camerarius II. (1)VUL 106:2unbearbeitet
Bonaventura Vulcanius an Joachim Camerarius II. (2)BPL 1886unbearbeitet
Bonaventura Vulcanius an Joachim Camerarius II. (3)VUL 36, Bl. 60, 73, 81v, 92v, 103, 138, 183unbearbeitet
Bonaventura Vulcanius an Peter Paaw (1)VUL 109Ausländischer Ärztebrief
Caspar Bauhin an Aelius Everardus Vorstius (2)FAC UB A 121unbearbeitet
Caspar Hofmann (1572-1648) an Diverse (1)BPL 246unbearbeitet
Caspar Hofmann (1572-1648) an Johannes Kirchmann (1)BUR F 5:1unbearbeitet
Christoph Plantijn an Johannes Sambucus (2)FAC UB A 120unbearbeitet
Conrad Gesner an Hieronymus Froben (1)VUL 105:2unbearbeitet
Daniel Princius an Johannes Crato von Crafftheim (1)FAC UB A 35unbearbeitet
Diverse an Johann Jakob Wepfer (1)BPL 249unbearbeitet
Ercole Sassonia an Johannes Heurnius (1)MAR 3Ausländischer Ärztebrief
Esrom Rüdinger an Joachim Camerarius II. (1)PAP 2unbearbeitet
Esrom Rüdinger an Joachim Camerarius II. (3)PAP 2unbearbeitet
Fortunio Liceti an Nicolaus Heinsius (1)BUR F 5:1Ausländischer Ärztebrief
Friedrich Monau an Claude Saumaise (1)PAP 7unbearbeitet
Friedrich Monau an Scipione Gentili (1)BPL 885unbearbeitet
Friedrich Sebisch d.Ä. an Joachim Camerarius II. (1)FAC UB A 15 2a ex BPL 2596 20unbearbeitet
Giulio Alessandrini an Johannes Crato von Krafftheim (1)FAC UB A 119unbearbeitet
Guilelmus Aragosius an Theodor Zwinger I. (1)FAC UB A 123unbearbeitet
Guy Patin an Nicolaus Heinsius (2)BPL 2899Ausländischer Ärztebrief
Henricus Stapedius (1531-1587) an Joachim Camerarius II. (1)FAC UB A 15 2a olim BPL 2596 20unbearbeitet
Henricus Stapedius an Joachim Camerarius II. (1)FAC UB A 15 2aunbearbeitet
Hubert Languet an Johannes Crato von Crafftheim (1)FAC UB A 143unbearbeitet
Hugo Blotius an Johannes Crato von Crafftheim (1)FAC UB A 35unbearbeitet
Hugo Blotius an Theodor Zwinger I. (3)FAC UB A 125unbearbeitet
Jacobus Vallensis an Bonaventura Vulcanius (1)VUL 105:1Ausländischer Ärztebrief
Jakob Monau an Joachim Camerarius II. (1)BPL 1886unbearbeitet
Joachim Camerarius II. an Bonaventura Vulcanius (1)VUL 105:3unbearbeitet
Joachim Camerarius II. an Justus Lipsius (1)Lips. 4unbearbeitet
Joachim Camerarius III. an Bernardus Paludanus (1)PAP 2unbearbeitet
Joachim Pastorius von Hirtenberg an Isaac Vossius (2)BUR F 11, I, 239vunbearbeitet
Johann Casimir Junius an Henricus Smetius (1)BPL 1830unbearbeitet
Johann Christoph Hainzmann an Johann Jakob Wepfer (1)BPL 249unbearbeitet
Johann Elichmann an Claude Saumaise (1)PAP 7unbearbeitet
Johann Nikolaus Binninger an Johann Jakob Wepfer (1)BPL 885unbearbeitet
Johann Philipp Palthen an Johann Ulrich Meurer (1)BPL 214, Bl. 37unbearbeitet
Johannes Crato von Krafftheim an Hugo Blotius (1)FAC UB A 120unbearbeitet
Johannes Posthius an Joachim Camerarius II. (1)FAC UB A 15 2a olim BPL 2596 20unbearbeitet
Johannes Rode an Nikolaus Heinsius (1)BUR F 10unbearbeitet
Josephus Casabona an Johannes Clusius (1)VUL 101Ausländischer Ärztebrief
Leonhard Thurneisser an Unbekannt (2)Voss. Chymici F. 13, Bl. 446-447unbearbeitet
Menso Alting an Heinrich Smetius (1)BPL 1830unbearbeitet
Nikolaus Biese an Carolus Clusius (1)FAC UB A 15 2aunbearbeitet
Nikolaus Biese an Johannes Crato (1)FAC UB A 117unbearbeitet
Nikolaus Heinsius an Joachim Pastorius von Hirtenberg (1)BUR F 8unbearbeitet
Nikolaus Heinsius an Johann Rode (1)BUR F 9Ausländischer Ärztebrief
O. Cluyt an Peter Pauw (1)Ausländischer Ärztebrief
Peter Paaw an Paulus Merula (1)BPL 246Ausländischer Ärztebrief
Peter Pauw an Carolus Clusius (1)Ausländischer Ärztebrief
Peter Pauw an M. Caccini (1)Ausländischer Ärztebrief
Petrus Coudenberg an Joachim Camerarius II. (1)FAC UB A 15 2aunbearbeitet
Stanisław Lubieniecki an Unbekannt (1)BPL 885unbearbeitet
Theodor Craanen an Lambert van Velthuyzen (2)BPL 885unbearbeitet
Theodor Zwinger I. an Basilius Amerbach (1)VUL 106:1unbearbeitet
Thomas Bartholin an Nikolaus Heinsius (1)BPL 1920Ausländischer Ärztebrief
Thomas Meermann an Justus Lipsius (1)LIP 4unbearbeitet
Thomas Reinesius an Fr. Brummer (1)PAP 15unbearbeitet
Thomas Reinesius an Nikolaus Heinsius (1)BPL 2899, Bl. 298unbearbeitet
Tidemann Kleinfeldt an Johannes Crato von Crafftheim (1)FAC UB A 35unbearbeitet
Valens Acidalius an Bonaventura Vulcanius (1)Vulc. 105unbearbeitet


Sonstige Hinweise, Notizen